Op 25 maart 2023 opende toneelschrijver en ‘papierman’ Sem Anne van Dijk mijn expositie ‘scènes van het alledaagse’ in theater Bellevue met onderstaande speech over Kafka, Monet, memes, schilderen en schrijven:

Beste kunstliefhebbers,

Als je op de Schrijfopleiding Don’s klaslokaal binnenliep,
trof je altijd twee dingen aan:
1. Don Duyns. Meestal in het zwart.
En 2. Een whiteboard bomvol tekeningetjes van
Pixar-figuren met intens grote hoofden,
een mannetje met een lange neus en een zwaard in z’n hand
met daarnaast in koeienletters HAMLET
een dik gezicht zonder lippen
met op het voorhoofd in koeienletters SUBTEKST
OF een ROOD poppetje met lang haar en opengesperde ogen
met daarnaast in koeienletters APOTHEOSE
Als DAT je kennismaking is met meester Don Duyns,
dan is het niet verbazingwekkend dat we nu allen tezamen zijn
om zijn eerste expositie te vieren
het zat er altijd al in.

Ik weet niet meer precies wanneer, maar ergens zo rond 2021
begint Don vooral op Instagram tekeningen te plaatsen
en onder één van de eerste posts reageerde ik:
IK WIL HIER EEN EXPOSITIE VAN
Don reageerde met de nu al fameuze woorden
“als je ‘m organiseert, ben ik game”

nu heb ik deze expositie niet georganiseerd
maar als zo’n man dat zegt
die branie, dat zelfvertrouwen
ja, dan ga je zo’n beginnend talent toch met interesse volgen

Telkens als ik op Instagram scroll
hoop ik op een échte Don Duyns
de kleurrijke technicolor tekeningen zijn altijd scherp,
gelaagd, geestig en op een fijne manier speels

de acryl-schilderijen maken mij altijd vrolijk
ook al is dat wat afgebeeld is helemaal niet zo frivool
zie bijvoorbeeld The Butcher
die bedrukte houding en gezichtsuitdrukking
ik zie een slager die met schuldgevoel terugkijkt
op zijn bloedige daad

het zou prachtig staan op in de lobby van het partijkantoor
van de PvdD

Het is niet gek dat een toneelschrijver tekent of schildert
het is volgens mij een uitstapje
dat gelijk om de hoek ligt
er zijn denk ik onwijs veel overeenkomsten tussen schrijven en schilderen
– met beiden geef je commentaar op de menselijke conditie
– beiden kunnen een bijna therapeutische werking hebben
– en beiden zijn een middel om gedachten-blokkades tegen te gaan
hoe vaak ik bijvoorbeeld wel niet op de Schrijfopleiding het advies kreeg
dat ALS ik er met mijn schrijven niet meer uitkwam
ik dan maar moest gaan tekenen wat ik wilde en voor mij zag.

In Mad Enchantment, een boek
van de Canadese kunstcriticus Ross King
wordt omschreven hoe Claude Monet zijn schilderijen schilderde
Monet zat vaak buiten
en schilderde snel de eerste schets van een landschap
Maar dat snelle werk is slechts een deel van het verhaal.

Monet nam de doeken altijd mee terug naar zijn studio
en ging vervolgens door met het toevoegen van kleuren en texturen
Veel van de effecten die uniek zijn voor Monet
zijn het product van meerdere, dikke verflagen
met zichtbare penseelstreken
volgens King bevatten de bekende waterleliedoeken
op sommige punten wel vijftien verflagen.

            Je zou kunnen zeggen dat Monet de ‘globale eerste versie’
                 van zijn schilderijen voltooide terwijl hij buiten werkte,
                       en ze vervolgens in de studio her-schilderde.
                     Maar wat er werkelijk in de studio gebeurde was
                     meer dan hier en daar een plekje aanbrengen
                           hij was aan ’t wat ik lagen noem.

Schrijvers doen vaak iets soortgelijks
we maken de lelijke eerste versie,
gaan dan terug
en voegen textuur, kleuren, symboliek
thema’s, reliëf en details toe

Daarbij begin je zowel als schrijver, als ook als schilder
altijd met een lege pagina, een wit doek

een canvas zonder bestemming
en dan begin je
want je moet beginnen
en alle onvolkomenheden
die tijdens het proces op je pad komen negeren
omdat je weet dat je daarna nog kan gaan lagen.

Schrijvers en schilders zijn beide kunstenaars.
ze hebben dezelfde doelen
en kruisen elkaar vaak onderling.
schilders schrijven over wat ze schilderen;
schrijvers tekenen of schilderen waar ze over willen schrijven

Ik doe trouwens ook een klein beetje aan beeldende kunst
zo nu en dan
als het materiaal zich aandient
maak ik memes
en voor iedereen boven de zestig 
een meme is ‘n afbeelding, video of uitdrukking
die in combinatie met een grappig tekstje
massaal wordt gedeeld op sociale media

                Ik moet wel zeggen dat ik nogal in een meme-niche zit
                              want veel van mijn meme-werken zijn
wat ik Donmemes noem
            memes met in de hoofdrol the man, the meme, the legend Don Duyns
                    ik draag twee van mijn beste werken op dit shirt.
                             Overigens heet de What’s Appgroep
                            waar alle huidige studenten en alumni
                van de Schrijfopleidng inzitten ook de Donmemes-app.

Franz Kafka schreef en tekende trouwens ook

vaak tekende hij mensen, of poppetjes, beter gezegd.
ze trekken of slepen iets voort
in stijl heeft het niet veel weg van het werk van Don
al tekende Kafka alles in zwart-wit
en is Don meer een meester in kleur

Kafka schreef meermaals
dat tekenen hem meer bevrediging schonk dan enige andere bezigheid
maar hij stopte ermee en noemde het broddelwerk.

         Gelukkig is Don nooit gestopt en zijn z’n creaties geen broddelwerk
                               het is briljant
              en we mogen ontzettend blij zijn dat de collectie
                    nu openbaar worden tentoongesteld
                                het leek mij nu dan leuk
              om allemaal even dank je wel tegen Don te zeggen
                             Dus iedereen ‘dank je wel, Don’
                                         In 3,2, 1                                     DANKJEWEL DON

Precies, zodra Don over dik dertig jaar onder de groene zoden ligt
en zijn werk wordt opgenomen in de collectie van
het Stedelijk Museum
zijn we met z’n allen toch maar mooi bij de eerste expo geweest
leve Don Duyns, dank jullie wel!